Otyłość a ciąża – o czym należy pamiętać?
Ciąża jest wyjątkowym okresem w życiu każdej kobiety. Istnieje jednak pewien czynnik, który często wpływa na jej przebie...
Styl życia
20 gru 2024
Sugerowane
Otyłość jest przewlekłą chorobą, której skutkiem jest nadmierny rozrost tkanki tłuszczowej i zwiększenie masy ciała. Według Światowej Organizacji Zdrowia blisko 2 miliardy ludzi na całym świecie cierpią z powodu tego schorzenia. Może towarzyszyć temu wiele chorób towarzyszących i powikłań, dlatego ważne jest poznanie i zrozumienie skutecznych metod leczenia otyłości. Dowiedz się, jakie są najważniejsze filary leczenia otyłości.
Leczenie otyłości może obejmować różne strategie w zależności od przyczyny choroby. Należą do nich: modyfikacje sposobu żywienia, systematyczna aktywność fizyczna, wsparcie psychologiczne oraz farmakoterapia, zwane również czterema filarami leczenia otyłości. Na czym polegają?
Zmiany w sposobie żywienia powinny być dostosowane do Twoich preferencji, a także zwyczajów kulturowych i zdrowotnych, uwzględniając przy tym współistniejące choroby. Zbyt restrykcyjne diety i niewłaściwie zbilansowane plany żywieniowe nie są skuteczne w dłuższej perspektywie. Podstawą zaleceń dietetycznych jest wywiad żywieniowy, który oceni jakość Twoich posiłków oraz nawyki. Częstymi błędami są bowiem nieregularne posiłki, jedzenie wieczorem i podjadanie. W leczeniu nadwagi i otyłości kluczowe jest dążenie do umiarkowanej redukcji masy ciała (5-15% początkowej masy), co przynosi korzyści zdrowotne. Proces ten powinien przebiegać etapowo, z optymalnym tempem utraty wagi 0,5-1 kg tygodniowo.
Deficyt energetyczny powinien być dostosowany do Twoich indywidualnych cech, takich jak wiek, płeć i stan zdrowia. Wynosi on zwykle 500-600 kcal dziennie mniej niż całkowite zapotrzebowanie energetyczne. Jeśli jesteś kobietą, dieta powinna zawierać 1200-1500 kcal, a jeśli mężczyzną – 1500-1800 kcal. Zaleca się spożywanie 4-5 posiłków dziennie, z pierwszym w ciągu godziny od wstania i kolejnymi co 3-4 godziny. Węglowodany powinny dostarczać 45-55% energii, pochodzić głównie z warzyw, owoców o niskim indeksie glikemicznym oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych. Białko powinno stanowić 15-25% energii, pochodzić z chudego mięsa, ryb, jaj oraz roślin strączkowych. Tłuszcze powinny dostarczać 25-30% energii, a źródłem powinny być zdrowe tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek czy orzechy. Błonnik, zarówno rozpuszczalny, jak i nierozpuszczalny, powinien wynosić 25-30 g dziennie. Ważnym elementem diety jest odpowiednia podaż płynów (2-2,5 l dziennie) oraz ograniczenie soli i alkoholu.
Przeczytaj również: Zdrowe nawyki żywieniowe, które warto wprowadzić do swojego życia
Zalety aktywności fizycznej to m.in.:
Trening fizyczny poprawia wydolność, samopoczucie i zmniejsza skutki stresu. WHO zaleca ograniczanie siedzącego trybu życia oraz podjęcie choćby minimalnej aktywności fizycznej, która przynosi korzyści zdrowotne w każdym wieku. Umiarkowana intensywność ćwiczeń, polegająca na nieznacznym przyspieszeniu oddechu, jest najczęściej zalecana i subiektywnie przyjemna.
Ćwiczenia wytrzymałościowe powinny być łączone z oporowymi, aby zwiększać masę mięśniową i wspomagać redukcję tkanki tłuszczowej. Ważne jest, aby aktywność fizyczna była dostosowana do Twoich preferencji, uwzględniając również czynniki rodzinne, ekonomiczne i zawodowe. Bariery w podejmowaniu aktywności fizycznej, takie jak skrępowanie czy ból, mogą Ci utrudniać regularne ćwiczenia, dlatego kluczowe jest stopniowe wprowadzanie wysiłku i dbałość o odpowiednią rozgrzewkę oraz nawodnienie.
Czynniki psychologiczne odgrywają istotną rolę w rozwoju i leczeniu otyłości, dlatego należy je uwzględniać na każdym etapie terapii. Jeżeli masz za sobą wiele nieudanych prób odchudzania, mogły one doprowadzić do negatywnych ocen siebie i niskiej motywacji. Ważne jest wspólne ustalenie z lekarzem realistycznych celów, które będą rozłożone na krótkie i długie etapy, aby zmniejszyć napięcie związane z dietą.
Psychoedukacja powinna obejmować tematy takie jak różnica między głodem a apetytem oraz wpływ emocji na nawyki żywieniowe. Interwencje psychologiczne mają na celu modyfikację Twoich zachowań w kierunku zdrowszego stylu życia, obejmując takie obszary jak aktywność fizyczna, planowanie posiłków i radzenie sobie ze stresem. Psychoterapia może być niezbędna, jeśli chorujesz na zaburzenia psychiczne, które utrudniają Ci leczenie otyłości. Cenne może być także dołączenie do grup wsparcia.
Farmakoterapia może być jednym z elementów terapii choroby otyłościowej u pacjentów z BMI ≥30 kg/m² lub ≥27 kg/m² z powikłaniami zdrowotnymi wynikającymi z nadwagi, ale zawsze w połączeniu z dietą i aktywnością fizyczną. Zgodnie z zaleceniami farmakoterapia otyłości powinna być długoterminowa (w niektórych przypadkach konieczne będzie leczenie przez całe życie) i dopasowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. Powinna trwać tak długo, jak jest skuteczna, aby zapobiec nawrotom otyłości, ze względu na adaptację metaboliczną utrudniającą utrzymanie zredukowanej masy ciała. Proces leczenia powinien angażować lekarza, dietetyka, psychologa i fizjoterapeutę.