Otyłość jest chorobą przewlekłą o złożonej etiologii, bez tendencji do samoustępowania, z tendencją do nawrotów, a współczesna medycyna nie zna w pełni przyczyn jej rozwoju. Niewątpliwie na ryzyko rozwoju choroby otyłościowej istotnie wpływa nasz styl życia, ale wśród przyczyn otyłości należy przede wszystkim zwrócić uwagę na te czynniki, które predysponują do nadmiernej masy ciała, a zarazem w żaden sposób nie są zależne od pacjenta. Należą do nich m.in. czynniki genetyczne i epigenetyczne, płodowe, hormonalne, a także psychologiczne.
Otyłość jest znana od lat. Na Międzynarodowej Liście Chorób i Problemów Zdrowotnych Organizacji Zdrowia (WHO) znalazła się dopiero w 1966 r., oznaczona kodem E66. Bardzo szybko została uznana za chorobę cywilizacyjną – jedną z najgroźniejszych i niezwykle skomplikowanych, o czym świadczyć może rosnąca liczba osób z otyłością na całym świecie, która od 1975 r. wzrosła prawie trzykrotnie.
WHO definiuje otyłość na podstawie indeksu masy ciała BMI, który obliczany jest na podstawie wzrostu oraz wagi.
DOROŚLI
Otyłość przy BMI ≥ 30 kg/m2
NADWAGA ≥ 25 kg/m2
U dzieci nadwaga i otyłość bazują na relacji masy ciała i wzrostu (dla dzieci w wieku poniżej 5 lat) oraz na relacji BMI i wieku dla dzieci w wieku 5-19 lat.
BMI to wskaźnik masy ciała, który pozwala obliczyć zagrożenie chorobami związanymi z nadwagą i
otyłością.
Poniższy kalkulator BMI pomoże Ci poznać swoje BMI na podstawie Twojego wzrostu i wagi.
Kalkulator BMI jest narzędziem pomocniczym przy ocenie masy ciała. Interpretacja wskaźnika BMI jest inna
w przypadku osób starszych, kobiet w ciąży czy sportowców. Jeśli Twój wynik odbiega od normy warto
skonsultować go z lekarzem.
Badanie OECD przeprowadzone w 52 krajach wskazuje, że w tych miejscach liczba osób otyłych wzrosła z 1/5 w 2010 r. do prawie 1/4 w roku 2019 r., a w większości krajów ponad połowa obywateli ma nadwagę. Badanie pokazało również, że nadwaga i otyłość skrócą długość życia przeciętnego Polaka o blisko 4 lata.
Otyłość odpowiada za 70% kosztów leczenia cukrzycy, 23% kosztów leczenia chorób sercowo-naczyniowych i 9% kosztów leczenia raka. W najbliższych 30 latach Polska straci ok. 4,1% PKB na wydatki związane z nadwagą i otyłością oraz na choroby przez nie wywołane.
Otyłość staje się coraz większym wyzwaniem dla polityki zdrowotnej i społecznej. W Polsce odsetek mężczyzn ze zbyt wysoką masą ciała (indeks BMI równy 25 lub więcej) wynosi 69%, a kobiet – 57%. Problem nadwagi i otyłości dotyczy już 10% dzieci i młodzieży na świecie.
Nadmiar zbędnych kilogramów ma 31% chłopców i 20% dziewczynek, a z otyłością zmaga się już 13% chłopców i 5% dziewczynek.
W Polsce z problemem nadmiernej masy ciała (nadwagą) zmaga się już 62% mężczyzn i 51% kobiet i 26% dzieci
Współczesna nauka nie zna w pełni przyczyn rozwoju otyłości. Znanych jest wiele czynników ryzyka rozwoju tej choroby. Niewątpliwie na predyspozycje do jej wystąpienia nakładają się realia współczesnego świata: wysoko przetworzona i bogato-energetyczna żywność, ciągły stres i pośpiech, ograniczona aktywność fizyczna i zapewne jeszcze wiele innych. Wśród przyczyn otyłości należy też zwrócić uwagę na te czynniki, które predysponują do nadmiernej masy ciała, a zarazem w żaden sposób nie są zależne od pacjenta. Należą do nich m.in. czynniki genetyczne i epigenetyczne, płodowe, hormonalne, a także psychologiczne.
Z otyłością powiązanych jest ponad 200 różnych chorób, od nowotworów, przez choroby układu krążenia i schorzenia ortopedyczne, aż po cukrzycę. Otyłość przyczynia się również do wysokiego stężenia lipidów, bezdechu sennego, zaburzeń oddychania, chorób kości, ścięgien, mięśni, tkanki łącznej i skóry, niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD).
U osób z otyłością najczęściej występuje choroba niedokrwienna serca (diagnozowana u ponad 40% takich pacjentów), miażdżyca oraz nadciśnienie tętnicze. Ryzyko zawału serca u kobiet chorych na otyłość jest trzykrotnie większe niż w populacji zdrowej.
Zbyt silny nacisk na stawy prowadzi do uszkodzenia błony wyściełającej stawy. Stąd wynika problem choroby zwyrodnieniowej stawów u osób z nadwagą i otyłością. Najczęściej dotyczy on stawu kolanowego.
