Leczenie zachowawcze obejmuje metody, które nie wymagają interwencji chirurgicznej. Zaliczamy do nich farmakoterapię, fizjoterapię, terapię zajęciową i programy edukacyjne (zmiana stylu życia). Dietetyk obliczy dzienne zapotrzebowanie kaloryczne pacjenta, a następnie ułoży dla niego spersonalizowany jadłospis. Z kolei trener personalny lub fizjoterapeuta przygotuje plan treningowy, który wspomoże redukcję masy ciała, a przy tym nie narazi nas na kontuzję.
W leczeniu otyłości ważną rolę odgrywa też wsparcie psychologiczne. Specjalista korzysta z odpowiednich technik i narzędzi, aby poznać mechanizmy kierujące zachowaniem pacjenta i ustalić plan terapii. Psycholog podpowiada, jak wdrożyć zdrowe nawyki i utrzymać motywację. Oprócz tego pokaże, jak pozbyć się złych przyzwyczajeń, które mogłyby przyczynić się do nawrotu choroby otyłościowej. Specjalista wzmacnia też poczucie sprawności, pomaga nabrać pewności siebie, a także wypracowuje bezpieczne metody radzenia sobie ze stresem.
Osoby chorujące na otyłość powinny spożywać 3-5 posiłków dziennie, zachowując przy tym 3-4-godzinne odstępy. W ten sposób mogą utrzymać stały poziom glukozy we krwi, a także uniknąć podjadania. Nie wolno pomijać śniadania, ponieważ wpływa ono na nasz metabolizm i poziom energii w ciągu dnia. Z kolei ostatni posiłek należy spożyć 2-3 godziny przed pójściem spać. W ten sposób unikniemy zgagi i jednocześnie zapobiegniemy napadom wieczornego głodu.
Należy jeść powoli i świadomie, dzięki czemu szybciej poczujemy się syci. Zanim sięgniemy po dokładkę, poczekajmy przynajmniej 15 minut. W tym czasie dotrze do mózgu sygnał, że jesteśmy najedzeni. Przygotowując posiłek, zadbaj o to, żeby znalazły się w nim warzywa i owoce. Najlepiej, żeby stanowiły one połowę porcji, przy czym warto zachować odpowiednie proporcje. Dietetycy radzą, żeby ¾ stanowiły warzywa, a ¼ owoce.
Warto również wzbogacić jadłospis o pełnoziarniste produkty zbożowe, rośliny strączkowe i orzechy. Wspomniane produkty bogate są w błonnik, który pobudza perystaltykę jelit, tym samym zapobiega zaparciom. Oprócz tego ważne jest spożywanie ryb przynajmniej 2 razy w tygodniu, ponieważ dostarczają one duże ilości kwasów tłuszczowych omega-3. Źródłem dobrych tłuszczów są też:
Przed rozpoczęciem treningów osoby z otyłością powinny zgłosić się do lekarza, który wykona test wysiłkowy i EKG spoczynkowe. Ponadto specjalista oceni sprawność fizyczną pacjenta, dzięki czemu ustali, czy jego organizm dobrze znosi wysiłek.
Warto również wprowadzić kilka nawyków, które pomogą zwiększyć aktywność w ciągu dnia. Zamiast korzystać z windy, wejdźmy po schodach. Możemy też wysiąść jeden/dwa przystanki wcześniej i się przespacerować. Jeśli spędzamy dużo czasu przy komputerze, co godzinę zróbmy kilkuminutową przerwę. W tym czasie wykonajmy kilka ćwiczeń rozciągających lub pójdźmy na spacer. Im większy poziom aktywności, tym łatwiej będzie nam osiągnąć deficyt kaloryczny.
Farmakoterapia powinna być stosowana zgodnie z zaleceniem lekarza wraz z dietą o obniżonej kaloryczności i aktywności fizycznej. W ten sposób pacjent nie tylko może osiągnąć zadowalające wyniki, lecz także utrzyma je po zakończeniu leczenia.
Farmakoterapia jest zalecana u osób z BMI wynoszącym co najmniej 30 kg/m² lub 27 kg/m², przy jednoczesnym występowaniu jednej lub więcej chorób towarzyszących. Obecnie w Polsce dostępne są trzy leki zarejestrowane do terapii otyłości.
W leczeniu otyłości, w zależności od stanu zdrowia pacjenta, znajdują zastosowanie leki:
A. Brytek-Matera, K. Czepczor-Bernat, Psychologiczne aspekty nadwagi i otyłości. Teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2020.
A. Mamcarz, L. Ostrowska, P. Bogdański, Otyłość i jej powikłania, Praktyczne zalecenia diagnostyczne i terapeutyczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
https://ncez.pzh.gov.pl/zdrowe-odchudzanie/jaka-dieta-w-otylosci-zalecenia-i-jadlospis-do-pobrania/ [dostęp: 18.09.2023].
