Jaki jest związek między utratą masy ciała a zdrowiem serca?
Otyłość jest złożoną i przewlekłą chorobą, która stanowi poważne wyzwanie dla osób, które z nią żyją. Ze względu na skom...
Leczenie
8 lis 2024
Sugerowane
Sugerowane
Aktualności
Nadwaga i otyłość – czy to ta sama choroba?
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podkreśla, że nadwaga i otyłość są związane z nieprawidłowym, nadmiernym rozmieszczeniem tkanki tłuszczowej. Mogą one prowadzić do groźnych chorób, dlatego tak ważne jest znalezienie przyczyny i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Sprawdź, kiedy kończy się nadwaga, a zaczyna otyłość!
Należy zaznaczyć, że zarówno nadwaga, jak i choroba otyłościowa, poważnie zagrażają zdrowiu, a nawet życiu. Mogą wynikać one z niewłaściwych nawyków żywieniowych i siedzącego trybu życia, ale niejednokrotnie mają uwarunkowania psychologiczne, genetyczne lub endokrynologiczne, czyli związane z hormonami. Nadmierna masa ciała bywa związana z długotrwałym stresem, zajadaniem emocji lub zaburzeniami nastroju. Nadwaga może prowadzić do otyłości, dlatego nie należy jej bagatelizować.
Jak wygląda leczenie otyłości? Jeśli chcesz ustalić przyczynę nadmiernej masy ciała, zgłoś się w pierwszej kolejności do lekarza, który zleci odpowiednie badania, pozwalające na wykluczenie zaburzeń hormonalnych. Jeśli zostanie zdiagnozowana cukrzyca, lekarz skieruje Cię do diabetologa i dietetyka. Warto także odbyć konsultację z psychologiem.
BMI (ang. Body Mass Index), czyli wskaźnik prawidłowej wagi, to stosunek masy ciała do wzrostu. Z kalkulatora mogą korzystać zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Nie powinni natomiast używać go sportowcy i kobiety w ciąży. Należy też zachować ostrożność przy stosowaniu wskaźnika masy ciała u osób starszych, mogących cierpieć na osteoporozę lub zanik mięśni.
O nadwadze mówimy wtedy, gdy wskaźnik BMI wynosi 25-29,9 kg/m², natomiast otyłość rozpoznaje się od wartości 30 kg/m². Biorąc pod uwagę wspomniany wskaźnik, wyróżniamy III stopnie otyłości:
Aby dokładnie określić, czy cierpisz na nadwagę czy otyłość, nie należy kierować się wyłącznie BMI. Warto również wziąć pod uwagę ogólny stan zdrowia, typ budowy ciała, metabolizm i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha, bioder i ud.
WHR (ang. waist-to-hip ratio) to wskaźnik stosunku obwodu talii do obwodu bioder, który może być pomocny w diagnozowaniu otyłości i określaniu rozkładu tkanki tłuszczowej. Otyłość brzuszną, zwaną również trzewną, androidalną lub centralną, rozpoznaje się, gdy wskaźnik WHR wynosi przynajmniej 0,8 u kobiet oraz 1 u mężczyzn. W przypadku niższych wartości stwierdza się otyłość pośladkowo-udową (inaczej gynoidalną).
Otyłość ukryta, nazywana również syndromem TOFI (ang. Thin Outside Fat Inside), może być trudna do zdiagnozowania, ponieważ osoba z tą formą otyłości ma prawidłową masę ciała (BMI w przedziale 18,5-25 kg/m²), ale nadmierną ilość tkanki tłuszczowej, gromadzącej się głównie w jamie brzusznej. Do jej wystąpienia przyczynia się dieta bogata w węglowodany proste i nasycone kwasy tłuszczowe, a także pomijanie śniadań i spożywanie późnych, obfitych kolacji. Może jej towarzyszyć:
Otyłość ukryta jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ tłuszcz nie gromadzi się pod skórą, tylko w obrębie tkanki tłuszczowej jamy brzusznej oraz w okolicach narządów wewnętrznych. Ten rodzaj tkanki tłuszczowej przyczynia się do wystąpienia wielu zaburzeń hormonalnych oraz ogólnoustrojowego stanu zapalnego, który wywołuje szereg groźnych powikłań, tj. chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów, uszkodzenia nerek, depresji i stanów lękowych.
Przeczytaj także: Najczęstsze choroby cywilizacyjne
Analiza składu ciała jest pomocna w dokładniejszym diagnozowaniu otyłości i umożliwia jej wykrycie również u osób, których BMI mieści się w zakresie normy. Badanie to pozwala określić procentową zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie oraz jej rozmieszczenie. Nie powinna ona przekraczać 20-25% u kobiet i 15-20% u mężczyzn. O otyłości mówimy wtedy, kiedy poziom tkanki tłuszczowej przekracza 30% u kobiet i 25% u mężczyzn.
Tkanka tłuszczowa występuje w organizmie pod dwiema postaciami:
Sprawdź: Czy istnieje dieta na otyłość brzuszną?
Analiza składu ciała pozwala ocenić poziom tkanki tłuszczowej i mięśniowej, a także masę kostną i zawartość wody w organizmie. Najczęściej stosowaną nieinwazyjną metodą badania składu ciała jest bioimpedancja elektryczna (BIA), mierząca oporność tkanek na prąd. Badania nie powinno przeprowadzać się w czasie miesiączki ani u osób z metalowymi implantami bądź rozrusznikiem. Oprócz analizy składu ciała warto również regularnie wykonywać badania profilaktyczne, takie jak morfologia krwi, lipidogram (cholesterol całkowity, frakcje HDL i LDL oraz trójglicerydy), stężenie glukozy, ciśnienie tętnicze.
Otyłość to nie problem natury estetycznej. To choroba, która, jeśli nie jest leczona, może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Właściwy sposób odżywiania i regularna aktywność fizyczna wspomaga redukcję nadmiernej masy ciała. Jeśli jednak dotychczasowe próby redukcji masy ciała kończyły się niepowodzeniem, warto umówić się do lekarza, który wskaże kolejne metody leczenia otyłości.
1. I. Pawluk, P. Gosa, M. Jodkiewicz, M. Kaczorek, P. Nagel, S. Pacyna, A. Wedziuk-Reszka, K. Wolnicka, Nadwaga i otyłość. Małymi krokami do zdrowia. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Warszawa 2022
2. Zdrojewicz Z., Popowicz E., Szyca M., Michalik T., Śmieszniak B., Fenotyp TOFI – jego wpływ na występowanie cukrzycy, Pediatric Endocrinology Diabetes and Metabolism, 2017, 23(2), s. 96-100.
