Leczenie otyłości

Zgodnie z definicją Światowej Organizację Zdrowia (WHO) otyłość stwierdza się, gdy wskaźnik BMI wynosi przynajmniej 30 kg/m². Warto również sprawdzić zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie. Jeśli przekracza ona 30% masy ciała u kobiet, a 25% u mężczyzn, rozpoznaje się otyłość. To choroba przewlekła, z tendencją do nawrotów. Nie ma skłonności do samoistnego ustępowania, za to wiąże się z wieloma powikłaniami. Osoba z otyłością powinna jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który może postawić diagnozę i wdrożyć kompleksowe leczenie.

Jak można pomóc osobom chorym na otyłość?

Leczenie zachowawcze obejmuje metody, które nie wymagają interwencji chirurgicznej. Zaliczamy do ich programy edukacyjne (zmiana stylu życia), terapię zajęciową, fizjoterapię, czy farmakoterapię. Dietetyk obliczy dzienne zapotrzebowanie kaloryczne pacjenta, a następnie ułoży dla niego spersonalizowany jadłospis. Z kolei trener personalny lub fizjoterapeuta przygotuje plan treningowy, który wspomoże redukcję masy ciała, a przy tym nie narazi nas na kontuzję.

W leczeniu otyłości ważną rolę odgrywa też wsparcie psychologiczne. Specjalista korzysta z odpowiednich technik i narzędzi, aby poznać mechanizmy kierujące zachowaniem pacjenta i ustalić plan terapii. Psycholog podpowiada, jak wdrożyć zdrowe nawyki i utrzymać motywację. Oprócz tego pokaże, jak pozbyć się złych przyzwyczajeń, które mogłyby przyczynić się do nawrotu choroby otyłościowej. Specjalista wzmacnia też poczucie sprawności, pomaga nabrać pewności siebie, a także wypracowuje bezpieczne metody radzenia sobie ze stresem.

W niektórych przypadkach choroby otyłościowej, lekarz może rozważyć zabiegi z zakresu chirurgii bariatrycznej.

Odżywianie w otyłości

Osoby chorujące na otyłość powinny spożywać 3-5 posiłków dziennie, zachowując przy tym 3-4-godzinne odstępy. W ten sposób mogą utrzymać stały poziom glukozy we krwi, a także uniknąć podjadania. Nie wolno pomijać śniadania, ponieważ wpływa ono na nasz metabolizm i poziom energii w ciągu dnia. Z kolei ostatni posiłek należy spożyć 2-3 godziny przed pójściem spać. W ten sposób unikniemy zgagi i jednocześnie zapobiegniemy napadom wieczornego głodu.

Należy jeść powoli i świadomie, dzięki czemu szybciej poczujemy się syci. Zanim sięgniemy po dokładkę, poczekajmy przynajmniej 15 minut. W tym czasie dotrze do mózgu sygnał, że jesteśmy najedzeni. Przygotowując posiłek, zadbaj o to, żeby znalazły się w nim warzywa i owoce. Najlepiej, żeby stanowiły one połowę porcji, przy czym warto zachować odpowiednie proporcje. Dietetycy radzą, żeby ¾ stanowiły warzywa, a ¼ owoce.

Produkty które warto spożywać

Warto również wzbogacić jadłospis o pełnoziarniste produkty zbożowe, rośliny strączkowe i orzechy. Wspomniane produkty bogate są w błonnik, który pobudza perystaltykę jelit, tym samym zapobiega zaparciom. Oprócz tego ważne jest spożywanie ryb przynajmniej 2 razy w tygodniu, ponieważ dostarczają one duże ilości kwasów tłuszczowych omega-3. Źródłem dobrych tłuszczów są też:

  • oleje roślinne,
  • orzechy,
  • awokado,
  • pestki i nasiona

Aktywność fizyczna w leczeniu otyłości

Przed rozpoczęciem treningów osoby z otyłością powinny zgłosić się do lekarza, który wykona test wysiłkowy i EKG spoczynkowe. Ponadto specjalista oceni sprawność fizyczną pacjenta, dzięki czemu ustali, czy jego organizm dobrze znosi wysiłek.

Osobom z BMI powyżej 35 kg/m² zaleca się następujące formy aktywności:

  • pływanie,
  • jazda na rowerze,
  • spacery,
  • marszobiegi,
  • aqua aerobik.

Warto również wprowadzić kilka nawyków, które pomogą zwiększyć aktywność w ciągu dnia. Zamiast korzystać z windy, wejdźmy po schodach. Możemy też wysiąść jeden/dwa przystanki wcześniej i się przespacerować. Jeśli spędzamy dużo czasu przy komputerze, co godzinę zróbmy kilkuminutową przerwę. W tym czasie wykonajmy kilka ćwiczeń rozciągających lub pójdźmy na spacer. Im większy poziom aktywności, tym łatwiej będzie nam osiągnąć deficyt kaloryczny.

Farmakologiczne leczenie otyłości

U osób dorosłych farmakoterapia powinna być stosowana zgodnie z zaleceniami lekarza, wraz z dietą o obniżonej kaloryczności, aktywnością fizyczną. Niezwykle ważne jest wprowadzenie trwałych i zdrowych nawyków.

Zgodnie z Wytycznymi Polskiego Towarzystwa Otyłości  farmakoterapia przeciwotyłościowa wskazana jest u pacjenta, u którego leczenie niefarmakologiczne ( zmiana nawyków żywieniowych, intensyfikacja aktywności fizycznej) nie przynosi założonych celów leczenia, kiedy jest nieskuteczne.

Hamujące wchłanianie tłuszczu

Hamujące wchłanianie tłuszczu

Zmniejszające apetyt

Zmniejszające apetyt

Na insulinooporność

Na insulinooporność

Hormonalne

Hormonalne

Bibliografia

A. Brytek-Matera, K. Czepczor-Bernat, Psychologiczne aspekty nadwagi i otyłości. Teoria i praktyka, Difin, Warszawa 2020.
A. Mamcarz, L. Ostrowska, P. Bogdański, Otyłość i jej powikłania, Praktyczne zalecenia diagnostyczne i terapeutyczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
https://ncez.pzh.gov.pl/zdrowe-odchudzanie/jaka-dieta-w-otylosci-zalecenia-i-jadlospis-do-pobrania/ [dostęp: 18.09.2023].

?>