Sugerowane
O chorobie otyłościowej mówimy, gdy poziom tkanki tłuszczowej przekracza 25% prawidłowej masy ciała u mężczyzn oraz 30% u kobiet. Do jej rozpoznania można wykorzystać także dedykowane kalkulatory – BMI (Body Mass Index) oraz WHtR (waist-to-height ratio).
Leczenie otyłości jest kluczowe nie tylko dla poprawy jakości życia, ale również może pomóc zapobiegać poważnym powikłaniom zdrowotnym, takim jak cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe takie jak nadciśnienie tętnicze czy niektóre nowotwory. Im wcześniej lekarz postawi diagnozę nadmiernej masy ciała, tym większa szansa na zmniejszenie ryzyka rozwoju powikłań oraz wydłużenie życia.
Wbrew powszechnemu przekonaniu, w leczeniu otyłości nie chodzi tylko o redukcję nadmiernej masy ciała. Nadrzędnym celem jest poprawa stanu zdrowia poprzez zapobieganie rozwojowi powikłań związanych z nadmiarem tkanki tłuszczowej, łagodzenie ich przebiegu oraz wydłużenie życia w zdrowiu. Otyłość wymaga wieloaspektowego i długoterminowego leczenia, które uwzględnia indywidualne potrzeby danej osoby, takie jak nawyki żywieniowe, zaburzenia odżywiania, poziom aktywności fizycznej oraz motywację do zmian.
Kompleksowe leczenie otyłości opiera się na czterech filarach.
Według najnowszych zaleceń osoby z nadmierną masą ciała powinny spożywać 3-5 posiłków dziennie, zachowując przy tym 3-4-godzinne odstępy – w ten sposób mogą uniknąć podjadania. Co więcej, nie należy pomijać śniadania, ponieważ wpływa ono na metabolizm i poziom energii w ciągu dnia. Z kolei ostatni posiłek należy spożyć 2-3 godziny przed snem. W ten sposób można uniknąć zgagi i jednocześnie zapobiegać napadom wieczornego głodu.
Wszystkie posiłki należy jeść powoli i świadomie, dzięki czemu szybciej można poczuć się sytym. Przed sięgnięciem po dokładkę, warto poczekać przynajmniej 15 minut. W tym czasie do mózgu może dotrzeć sygnał o najedzeniu. Przygotowując posiłek, należy zadbać o to, żeby znalazły się w nim warzywa i owoce. Najlepiej, żeby stanowiły one połowę porcji, przy czym warto zachować odpowiednie proporcje. Dietetycy radzą, żeby ¾ stanowiły warzywa, a ¼ owoce.
Dowiedz się:
Jak wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe
Warto wprowadzić do swojej codzienności kilka nawyków, które pomogą zwiększyć aktywność w ciągu dnia. Zamiast korzystać z windy, warto wejść po schodach. Można też wysiąść jeden/dwa przystanki wcześniej i przespacerować się do miejsca docelowego. Jeśli spędza się dużo czasu przy komputerze, co godzinę warto zrobić kilkuminutową przerwę na ćwiczenia rozciągające lub krótki spacer.
Im większy poziom aktywności fizycznej, tym łatwiej osiągnąć deficyt kaloryczny. Należy jednak pamiętać, że przed rozpoczęciem treningów osoby z otyłością powinny zgłosić się do lekarza, który wykona test wysiłkowy i EKG spoczynkowe. Ponadto lekarz może ocenić sprawność fizyczną i pomóc określić jak organizm reaguje na wysiłek fizyczny. Wszystko to może pomóc w dobraniu aktywności dobranej indywidualnie do potrzeb.
Czytaj także:
Poznaj główne zalety regularnej aktywności fizycznej
Wsparcie psychologiczne może znacząco przyczynić się do trwałej zmiany stylu życia i lepszego radzenia sobie z wyzwaniami związanymi z otyłością. Psycholog może pomóc we wdrożeniu zdrowych nawyków oraz utrzymaniu motywacji, a także w eliminacji niekorzystnych przyzwyczajeń, które mogłyby prowadzić do nawrotu choroby otyłościowej. Dodatkowo, psycholog może wzmocnić poczucie sprawczości, zwiększyć pewność siebie oraz wypracować bezpieczne metody radzenia sobie ze stresem.
Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości farmakoterapia może być stosowana u pacjentów ze wskaźnikiem masy ciała (BMI) ≥30kg/m², u których w wyniku postępowania diagnostycznego i behawioralnego nie uzyskano istotnej redukcji masy ciała i nie osiągnięto postawionych celów terapeutycznych. To także forma leczenia dla tych, których BMI wynosi ≥27kg/m² i chorują na co najmniej 1 chorobę związaną z otyłością.
Nowoczesne podejście do farmakologicznego leczenia otyłości skupia się nie tylko na redukcji masy ciała, ale również na poprawie stanu zdrowia pacjenta poprzez:
W niektórych przypadkach choroby otyłościowej lekarz może rozważyć zabieg z zakresu chirurgii bariatrycznej.
Otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca oraz innych schorzeń układu krążenia5. Ponad 80% pacjentów z chorobą niedokrwienną serca ma nadwagę lub otyłość6. Co więcej, choroby układu krążenia są najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce, stanowiąc aż 36% wszystkich przypadków śmiertelnych (wśród pacjentów z chorobą otyłościową to aż 70%)7.
Dowiedz się więcej o powiązaniu otyłości i chorób sercowo-naczyniowych.
Oblicz swoje BMI (Body Mass Index) za pomocą wzoru: waga (kg) ÷ [wzrost (m)]² lub skorzystaj z kalkulatora online.
Dodatkowo zmierz obwód talii, aby ocenić ryzyko zdrowotne związane z nagromadzeniem tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha.
Po konsultacji z lekarzem wykonaj badania, takie jak poziom glukozy we krwi, profil lipidowy, funkcjonowanie tarczycy czy badania hormonalne, aby wykluczyć lub potwierdzić czynniki przyczyniające się do otyłości.
Zwiększ aktywność fizyczną, dostosowując ją do swoich możliwości (np. spacery, jazda na rowerze, pływanie).
Spróbuj zmodyfikować swoje nawyki żywieniowe, ograniczając przetworzoną żywność, cukry proste i tłuszcze nasycone. Skonsultuj się z dietetykiem, aby stworzyć zrównoważony plan żywieniowy.
Regularnie sprawdzaj swoje postępy, zarówno masę ciała, jak i inne wskaźniki zdrowotne.
Rozważ wsparcie w grupach terapeutycznych lub rozmowy z bliskimi, aby utrzymać motywację.
Możesz umówić się na wizytę u lekarza pierwszego kontaktu, aby omówić swoje obawy, zidentyfikować potencjalne przyczyny oraz uzyskać skierowanie na szczegółowe badania.
„Porozmawiajmy Szczerze o Otyłości” to ogólnopolska kampania edukacyjna, której organizatorem jest Novo Nordisk. Na stronie kampanii znajdziesz wiele przydatnych materiałów edukacyjnych, które mogą pomóc w podjęciu decyzji prowadzących do poprawy Twojego zdrowia. Na stronie znajdziesz, między innymi: poradniki, webinary oraz artykuły edukacyjne.