Zadbaj o serce – Twój najważniejszy organ!
Polska to kraj o wysokim ryzyku chorób sercowo-naczyniowych – alarmuje Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne. Każdego r...
Leczenie
24 sty 2025
Sugerowane
Sugerowane
Aktualności
O czym świadczy wiek metaboliczny?
Wiek metaboliczny to ważny wskaźnik kondycji organizmu, który często różni się od wieku chronologicznego. Niektórzy czują się i wyglądają młodziej, niż wskazywałby na to ich metrykalny wiek, lub wręcz przeciwnie – wydają się starsi. Czym dokładnie jest wiek metaboliczny? Jak go obliczyć i sprawdzić? Czy wysoki wiek metaboliczny to powód do niepokoju?
Wiek metaboliczny to wskaźnik, który informuje o tym, jak szybko lub wolno pracuje Twój metabolizm w porównaniu do osób w tym samym wieku biologicznym. Jest on ściśle powiązany z podstawową przemianą materii (PPM), czyli liczbą kalorii, jakie organizm spala w stanie spoczynku, by wykonywać podstawowe funkcje życiowe.
Osoby, których PPM jest niższa niż przeciętna dla ich wieku, mają wiek metaboliczny wyższy niż faktyczny wiek chronologiczny. Te z kolei, które spalają więcej kalorii, cechują się młodszym wiekiem metabolicznym. Różnice te wynikają z wielu czynników, takich jak:
Wiek metaboliczny jest więc wskaźnikiem, który pozwala ocenić, czy organizm funkcjonuje tak, jak powinien, czy też wymaga wprowadzenia zmian w trybie życia.
Wiek biologiczny to liczba lat, jakie przeżyło się od momentu narodzin. Wiek metaboliczny natomiast odzwierciedla faktyczny stan organizmu i jego sprawność. Te dwa wyniki często się różnią.
Osoby, które prowadzą zdrowy, aktywny tryb życia, mogą mieć wiek metaboliczny niższy niż ich wiek chronologiczny. Oznacza to, że ich organizm funkcjonuje sprawniej, niż wynikałoby to z metryki. Te z kolei, które mierzą się z nadwagą czy innymi chorobami lub prowadzą siedzący tryb życia, mogą mieć wiek metaboliczny wyższy niż biologiczny.
Różnica między tymi dwoma wskaźnikami może sięgać nawet kilkunastu lat. Dlatego też warto systematycznie kontrolować wiek metaboliczny, by móc podjąć odpowiednie działania, jeśli okaże się on niezadowalający.
Obliczenie wieku metabolicznego możliwe jest na kilka sposobów. Najbardziej precyzyjny pomiar umożliwia specjalistyczne urządzenie zwane analizatorem składu ciała. Przykładowo, waga Tanita wykorzystuje takie dane, jak: płeć, wiek, wzrost, masa ciała oraz zawartość tkanki tłuszczowej i mięśniowej. Taka analiza składu ciała pozwala wyliczyć rzeczywisty wiek metaboliczny.
Inną metodą jest skorzystanie z dostępnych online kalkulatorów wieku metabolicznego. Zazwyczaj wymagają one podania podstawowych danych antropometrycznych oraz informacji na temat trybu życia i aktywności fizycznej. Następnie na podstawie tych danych program kalkuluje wiek metaboliczny.
Znając własną podstawową przemianę materii, można również samodzielnie obliczyć wiek metaboliczny. Wystarczy ją porównać ze średnimi wartościami PPM dla osób w tym samym wieku biologicznym. Wzór na obliczenie PPM, a tym samym wieku metabolicznego, jest następujący:
Kobiety: PPM = 665 + (9,56 x waga w kg) + (1,85 x wzrost w cm) – (4,68 x wiek w latach)
Mężczyźni: PPM = 66,5 + (13,75 x waga w kg) + (5 x wzrost w cm) – (6,78 x wiek w latach)
Wiek metaboliczny = (PPM / PPM przeciętne dla wieku) x 100
Niezależnie od wybranej metody warto regularnie kontrolować wiek metaboliczny, by mieć świadomość, w jakiej kondycji jest organizm.
Gdyby wiek metaboliczny okazał się równy wiekowi biologicznemu, byłby to idealny stan. Oznaczałoby to, że organizm funkcjonuje optymalnie, a tempo jego starzenia się przebiega w naturalnym tempie.
Wartości poniżej 100% wieku chronologicznego świadczą o tym, że metabolizm działa sprawniej, niż wynikałoby to z metrykalnego wieku. Wynik przekraczający 100% oznacza z kolei, że organizm starzeje się szybciej, niż powinien.
Warto dążyć do utrzymania wieku metabolicznego na poziomie zbliżonym do wieku biologicznego lub nieco poniżej tej wartości. Pozwoli to cieszyć się dobrym zdrowiem i wysoką sprawnością przez długie lata.
Masa i skład ciała mają kluczowe znaczenie dla wysokości wieku metabolicznego. Osoby z nadwagą lub otyłością często mają wyższy wiek metaboliczny w porównaniu do osób z prawidłową masą ciała.
Dzieje się tak, ponieważ tkanka tłuszczowa spala znacznie mniej kalorii niż mięśniowa. Oznacza to, że osoby z nadmierną masą ciała mają niższą podstawową przemianę materii, co przekłada się na przyspieszone starzenie się ich metabolizmu.
Jednocześnie budowanie masy mięśniowej poprzez regularną aktywność fizyczną może pomóc w obniżeniu wieku metabolicznego. Mięśnie bowiem zużywają więcej energii, co skutkuje wyższym PPM i młodszym wiekiem metabolicznym.
Wskaźnik masy ciała (BMI) to kolejny parametr, który pomoże w ocenie kondycji organizmu. Choć kalkulator BMI nie uwzględnia proporcji tkanki tłuszczowej i mięśniowej, to może stanowić przybliżoną informację na temat wieku metabolicznego.
Osoby z nadwagą lub otyłością (BMI przynajmniej 25,0 kg/m²) zazwyczaj mają wyższy wiek metaboliczny niż te z prawidłową masą ciała. Osoby szczupłe, ale o dużej masie mięśniowej, mogą z kolei mieć BMI w normie, a jednocześnie niższy wiek metaboliczny.
BMI nie powinno być jedynym wyznacznikiem kondycji. Warto uzupełnić je o pomiar wieku metabolicznego, który da pełniejszy obraz stanu zdrowia.
Istnieje kilka skutecznych sposobów na odmłodzenie metabolizmu.
Zobacz też: Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej
Systematyczne wdrażanie tych zmian do stylu życia pozwoli na stopniowe „odmłodzenie” metabolizmu i doprowadzenie wieku metabolicznego do poziomu zbliżonego lub niższego od wieku biologicznego.
