Jakie są przyczyny i konsekwencje tzw. otyłości olbrzymiej?
Tzw. otyłość olbrzymia to stan, w którym mierząca się z nią osoba ma znacznie przekraczającą normy wartość wskaźnika masy ciała (BMI). Stanowi poważne schorzenie, które może prowadzić do licznych konsekwencji zdrowotnych. W tym artykule przyjrzymy się głównym przyczynom otyłości III stopnia, jej skutkom oraz możliwościom leczenia i poprawy zdrowia.
Czym jest tzw. otyłość olbrzymia?
„Otyłość olbrzymia” to termin używany do opisania III stopnia otyłości. Oznacza to, że chorująca na nią osoba ma stosunek masy ciała do wzrostu, który znacznie przekracza poziom uznawany za prawidłowy.
Jednym z narzędzi stosowanych do oceny nadwagi i otyłości jest wskaźnik masy ciała (BMI), oznaczający stosunek masy ciała do wzrostu danej osoby. BMI oblicza się, dzieląc masę ciała w kilogramach przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu (BMI = masa ciała [kg] ÷ (wzrost [m])²). O otyłości III stopnia świadczy BMI równe lub większe 40 kg/m². Przykładowo, osoba o wzroście 170 cm i masie 150 kg będzie miała BMI wynoszące 51,9 kg/m².
Przyczyny tzw. otyłości olbrzymiej
Istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju otyłości III stopnia.
- Genetyka – czynniki genetyczne mogą wpływać na predyspozycje do wystąpienia otyłości. W przypadku osób, których rodzice mierzą się z tym schorzeniem, istnieje większe ryzyko rozwoju tzw. otyłości olbrzymiej. Geny mogą wpływać na sposób, w jaki organizm magazynuje tkankę tłuszczową, reguluje apetyt i metabolizm, co może prowadzić do nadmiernego przyrostu masy ciała.
- Stres i emocje – mogą prowadzić do niezdrowych nawyków żywieniowych, takich jak objadanie się. W stresujących sytuacjach wiele osób sięga po jedzenie jako formę pocieszenia, co często prowadzi do spożywania nadmiernej ilości kalorii.
- Czynniki środowiskowe – środowisko, w którym żyjemy, może również wpływać na rozwój tzw. otyłości olbrzymiej. Siedzący tryb życia, łatwy dostęp do wysokokalorycznych i przetworzonych pokarmów oraz brak możliwości uprawiania regularnej aktywności fizycznej mogą przyczyniać się do nadmiernego przyrostu masy ciała. Czynniki te są często spotykane w nowoczesnym społeczeństwie, gdzie tempo życia jest szybkie, a zdrowe wybory żywieniowe mogą być trudne do utrzymania. Edukacja na temat zdrowego stylu życia i wprowadzenie małych, ale trwałych zmian mogą pomóc w zapobieganiu i leczeniu otyłości.
- Czynniki metaboliczne – insulinooporność, zespół metaboliczny czy niedoczynność tarczycy mogą również sprzyjać rozwojowi otyłości III stopnia. Zaburzenia te wpływają na sposób, w jaki organizm przetwarza i magazynuje energię, co może prowadzić do nadmiernego odkładania się tkanki tłuszczowej. Niewłaściwe funkcjonowanie hormonów regulujących głód i sytość może dodatkowo utrudniać kontrolę masy ciała.
Skutki tzw. otyłości olbrzymiej
Tzw. otyłość olbrzymia może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych, które mają znaczny wpływ na jakość życia osoby mierzącej się z tym schorzeniem.
Problemy z układem sercowo-naczyniowym
Osoby z otyłością III stopnia są bardziej narażone na rozwój chorób serca i naczyń krwionośnych. Nadmierne obciążenie serca, wysokie ciśnienie tętnicze krwi oraz wysokie stężenie cholesterolu to tylko niektóre z problemów, z którymi mogą się mierzyć.
Choroby metaboliczne
Tzw. otyłość olbrzymia może prowadzić do zaburzeń metabolicznych, takich jak insulinooporność lub cukrzyca typu 2. Wpływają one negatywnie na zdolność organizmu do regulowania stężenia glukozy we krwi, co również może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.
Problemy ortopedyczne
Nadmierne obciążenie stawów i kości często prowadzi do różnych problemów ortopedycznych, takich jak bóle lub zwyrodnienie stawów, a nawet trudności w poruszaniu się. Konieczne może być wykonanie operacji ortopedycznej w celu poprawy funkcji stawów i zmniejszenia bólu.
Problemy z układem oddechowym
Otyłość III stopnia może prowadzić do zaburzeń układu oddechowego, takich jak obturacyjny bezdech senny. Osoby z tym schorzeniem mają trudności z oddychaniem podczas snu, co prowadzi do niewystarczającego dotlenienia organizmu.
Zaburzenia psychiczne
Wpływ choroby na wygląd i obniżone poczucie własnej wartości często ma poważne skutki psychiczne. Osoby z tzw. otyłością olbrzymią mogą doświadczać różnych zaburzeń psychicznych, takich jak obniżenie nastroju, niska samoocena i problemy z relacjami społecznymi. Otyłość może być również przyczyną depresji i zaburzeń lękowych.
Leczenie otyłości III stopnia
Leczenie otyłości III stopnia powinno być kompleksowe i obejmować zarówno zmianę stylu życia, jak i wsparcie medyczne. Poniżej przedstawiamy niektóre z metod leczenia, które mogą pomóc w poprawie zdrowia.
Zbilansowana dieta i regularna aktywność fizyczna
Zmiana nawyków żywieniowych i wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej są kluczowe dla redukcji masy ciała i odzyskania zdrowia. Dieta powinna być zbilansowana, bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty i chude białka. W stworzeniu planu żywieniowego wsparciem może okazać się dietetyk. Z kolei regularne ćwiczenia fizyczne, takie jak spacery, jazda na rowerze czy pływanie, mogą pomóc w spalaniu kalorii i poprawie kondycji. Warto pamiętać, żeby dostosować aktywność do swoich aktualnych możliwości, a w razie potrzeby zgłosić się do fizjoterapeuty.
Terapia behawioralna
Terapia behawioralna może pomóc osobom z tzw. otyłością olbrzymią w zmianie dotychczasowych przyzwyczajeń na zdrowe nawyki żywieniowe oraz radzeniu sobie ze stresem i emocjami, które mogą prowadzić do objadania się.
Farmakoterapia
W większości przypadków samo wdrożenie regularnej aktywności fizycznej i zmiana nawyków żywieniowych nie przyniesie wystarczającego efektu terapeutycznego i lekarz może zalecić farmakoterapię oraz zabieg chirurgii baratrycznej. Zalecone leki mogą pomóc w kontrolowaniu apetytu i zwiększać uczucie sytości, przez co ułatwią osiągnięcie ujemnego bilansu energetycznego.
Leczenie chirurgiczne
W przypadkach, gdy inne metody leczenia nie przynoszą oczekiwanych efektów, lekarz może zalecić leczenie chirurgiczne, czyli operację bariatryczną, która poprzez przywrócenie prawidłowej gospodarki hormonalnej pomoże ograniczyć apetyt, a w konsekwencji zredukować ilość nagromadzonego tłuszczu.
Zobacz także: Plany żywieniowe
Tzw. otyłość olbrzymia stanowi poważne schorzenie, które może prowadzić do wielu powikłań zdrowotnych. Kluczem do leczenia i poprawy zdrowia jest zmiana stylu życia, zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna oraz wsparcie ze strony lekarzy. Ważne, aby zwrócić uwagę na przyczyny otyłości i podjąć odpowiednie kroki w celu leczenia tego schorzenia.
Źródła
- A. Mamcarz, L. Ostrowska, P. Bogdański, Otyłość i jej powikłania, Praktyczne zalecenia diagnostyczne i terapeutyczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
- R. Kushner, V. Lawrence, S. Kumar, Otyłość. Praktyczny podręcznik kliniczny, Wyd. MediPage, 2017