Plan żywieniowy – co to jest? Kto i w jaki sposób opracowuje plan żywienia?

sPlan żywieniowy – co to jest? Kto i w jaki sposób opracowuje plan żywienia?

Indywidualny plan żywieniowy i przygotowane na jego podstawie jadłospisy stanowią rozwiązanie dla osób, które pragną kierować się w swoim codziennym życiu zasadami racjonalnego odżywiania. Sprawdź, jakie grupy produktów powinny znaleźć się w planie żywieniowym i jakie czynniki powinny być uwzględnione przy opracowywaniu zdrowego planu żywienia.

Co to jest plan żywieniowy?

Plan żywieniowy to indywidualny sposób odżywiania się opracowany przez specjalistę, odpowiednio zbilansowany pod względem zapotrzebowania na energię, składniki odżywcze, takie jak: białko, tłuszcz, węglowodany, witaminy i składniki mineralne najbardziej istotne dla potrzeb organizmu. Plan żywieniowy to nie tylko szczegółowe jadłospisy przygotowywane dla konkretnych osób, lecz także wiele dodatkowych informacji, w tym m.in.: wykaz produktów i porcji, z których można przygotowywać posiłki, baza przepisów, podsumowywanie dotychczas popełnianych błędów żywieniowych, wskazówki, które ułatwiają zastosowanie nowych zasad, planowany kierunek zmian.

Dla kogo jest plan żywieniowy?

Plan żywieniowy to rozwiązanie zarówno dla osób zdrowych, które chcą profilaktycznie o siebie zadbać, jak i dla chorych, chcących zmienić dietę w walce z chorobą. Specjaliści wymieniają wiele jednostek chorobowych, które wymagają stosowania adekwatnych planów żywieniowych. Należą do nich m.in.: zaburzenia ze strony gruczołu tarczycowego (np. choroba Hashimoto, choroba Gravesa-Basedowa), cukrzyca, otyłość, anemia, celiakia, zaburzenia gospodarki elektrolitowej, SIBO, choroby reumatoidalne. Dzięki zdrowemu planowi żywieniowemu wspomożesz swój organizm w procesie powrotu do zdrowia, a także w prowadzeniu prozdrowotnego stylu życia.

Zdrowy plan żywieniowy – jakie grupy produktów powinien zawierać?

W planie żywieniowym powinny się znaleźć następujące grupy produktów:

Wartość energetyczna, udział poszczególnych grup produktów czy rodzaj produktów są określane indywidualnie.

Plan żywieniowy – jak ułożyć?

Zdrowy plan żywieniowy to taki, który pokryje dzienne zapotrzebowanie na poszczególne produkty żywnościowe, zapewniając tym samym organizmowi odpowiednią ilość energii do pracy. Z ułożeniem planu żywieniowego idealnego dla potrzeb i możliwości Twojego organizmu zgłoś się do lekarza prowadzącego lub dietetyka. Tylko wykwalifikowana w tym zakresie osoba jest w stanie opracować plan żywieniowy specjalnie dla Ciebie, gdyż ma konieczne do tego kompetencje, w tym zwłaszcza wiedzę na temat wpływu poszczególnych pokarmów na organizm i ich udziału w całym jadłospisie. Pamiętaj, że ułożenie planu żywieniowego powinno być poprzedzone dokładnym wywiadem i serią podstawowych badań oceniających stan ciała.

Co należy uwzględnić, tworząc plan żywieniowy?

Specjalista opracowujący plan żywieniowy bierze pod uwagę wiele czynników, w tym przede wszystkim:

Łatwiej będzie wprowadzać zmiany w dotychczasowym sposobie jedzenia, kiedy nie będzie temu towarzyszyło poczucie bycia na diecie, rezygnacji z danych potraw, gdy dieta będzie urozmaicona, możliwa do zastosowania w praktyce, smaczna, dopasowana do indywidualnych upodobań.

Przykładowy jadłospis z planu żywieniowego

Oto przykładowy jadłospis opracowany dla kobiety o wzroście 165 cm, masie ciała 70 kg, przygotowany w celu redukcji masy ciała o 3–4 kg:

Kanapka z jajkiem gotowanym i warzywami – 418 kcal.

Skład: bułki grahamki 80 g, jaja gotowane 50 g, papryka czerwona 100 g, sałata masłowa 50 g, kefir 2% tłuszczu 150 g, oliwa z oliwek 5 g.

Sałatka z fetą i warzywami, pieczywo pełnoziarniste – 180 kcal.

Skład: chleb żytni pełnoziarnisty 40 g, pomidor 40 g, oliwa z oliwek 5 g, ser typu feta 40 g, ogórek 40 g, pietruszka 10 g.

Serek wiejski z pomidorami koktajlowymi – 166 kcal.

Skład: pomidor 100 g, serek twarogowy, ziarnisty 150 g.

Grillowana pierś z kurczaka bez skóry z warzywami i innymi dodatkami – 309 kcal.

Skład: pierś z kurczaka (bez skóry) 80 g, ryż brązowy gotowany 100 g, kalafior 60 g, marchew 90 g, papryka czerwona 30 g.

Ryż z musem z jabłek, jogurtem naturalnym i orzechami – 328 kcal.

Skład: jabłko gotowane (bez cukru), mus 140 g, ryż brązowy, gotowany 90 g, jogurt naturalny 2% tłuszczu 100 g, orzechy włoskie 10 g.

Źródła

  1. J. Gawęcki, Żywienie człowieka, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2011.
  2. H. Ciborowska, A. Ciborowski, Dietetyka: żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
  3. D. Włodarek, E. Lange, L. Kozłowska i wsp., Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.