Jak zapobiegać nadwadze u dzieci i nastolatków?
Nadwaga i otyłość stają się coraz większym problemem wśród dzieci i młodzieży. Wzrost liczby osób z nadmierną masą ciała...
Leczenie
8 sty 2025
Sugerowane
Sugerowane
Aktualności
Jakie są najczęstsze przyczyny otyłości u dzieci i nastolatków?
Nadwaga i otyłość dotykają coraz większej liczby dzieci i młodzieży na całym świecie. W Polsce sytuacja nie jest lepsza, a dane statystyczne są alarmujące. Wielu rodziców i opiekunów zastanawia się, dlaczego ich dzieci mierzą się z tą chorobą i jak jej zapobiec. W tym artykule przedstawimy przyczyny otyłości u dzieci i młodzieży oraz metody leczenia i zapobiegania temu schorzeniu.
Otyłość u dzieci i nastolatków może wynikać z wielu czynników. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich.
Geny mogą wpływać na predyspozycje do przybierania na masie ciała. Dzieci i młodzież, których rodzice mierzą się z nadwagą lub otyłością, są bardziej narażone na rozwój tych schorzeń. Niektóre zmiany w genach mogą także wpływać na metabolizm, apetyt i magazynowanie tkanki tłuszczowej w organizmie.
Niektóre osoby mogą mieć naturalnie wolniejszy metabolizm, co oznacza, że spalają mniej kalorii w spoczynku. Inną przyczyną może być insulinooporność, czyli stan, w którym komórki organizmu stają się mniej wrażliwe na insulinę, co prowadzi do nadmiernego magazynowania tkanki tłuszczowej. Za występowanie otyłości wśród dzieci i młodzieży może również odpowiadać zespół metaboliczny, czyli zespół objawów, obejmujący insulinooporność, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe i otyłość brzuszną, które zwiększają ryzyko otyłości.
Zaburzenia hormonalne, takie jak zmniejszona produkcja hormonów tarczycy, mogą prowadzić do spowolnienia metabolizmu i przyrostu masy ciała. Nadmierna produkcja kortyzolu – hormonu stresu – może prowadzić do odkładania się tkanki tłuszczowej, szczególnie w okolicach brzucha.
Stres, lęk i depresja oraz zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia czy kompulsywne objadanie się) mogą prowadzić do emocjonalnego jedzenia i nadmiernego spożycia kalorii.
Niewłaściwie zbilansowana dieta i brak lub niewielka aktywność fizyczna mogą prowadzić do nadwagi i otyłości. Wysokokaloryczne posiłki, bogate w tłuszcze nasycone i trans oraz w cukry proste, są powszechne w dzisiejszej diecie najmłodszych. Dania typu fast food, słodycze i napoje gazowane często zastępują zbilansowane posiłki, co skutkuje nadmiernym przyrostem masy ciała.
Niewłaściwe nawyki żywieniowe, takie jak jedzenie przed telewizorem, spożywanie dużej liczby niezdrowych przekąsek i brak regularnych posiłków również przyczyniają się do nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży.
Brak lub niewielka aktywność fizyczna jest kolejnym czynnikiem środowiskowym, który wpływa na rozwój otyłości u dzieci i młodzieży. Zarówno maluchy, jak i nastolatki coraz częściej spędzają czas przed ekranem komputera lub smartfona, zamiast angażować się w ćwiczenia fizyczne. Brak regularnej aktywności prowadzi do zmniejszenia spalania kalorii i nadmiernego przyrostu masy ciała.
Nieleczona otyłość w dzieciństwie i wieku nastoletnim może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Dzieci z nadwagą mają większe ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, chorób stawów i schorzeń układu oddechowego. Otyłość może również wpływać na rozwój psychiczny dziecka, prowadząc do problemów z samooceną, obniżenia nastroju i trudności w relacjach społecznych i zaburzeń psychicznych.
Leczenie otyłości u dzieci i nastolatków powinno być kompleksowe i oparte na wieloaspektowym podejściu. Ważne, aby skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi odpowiednie badania i oceni stan zdrowia pociechy. Następnie, w zależności od wyników, zostanie opracowany indywidualny plan leczenia.
Plan leczenia otyłości u dzieci i młodzieży powinien obejmować zmiany w stylu życia, takie jak wprowadzenie zbilansowanej diety i regularnej aktywności fizycznej dostosowanej do preferencji i możliwości. Należy zachęcać najmłodszych do spożywania posiłków bogatych w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe i chude białka. Ważne jest również unikanie wysokokalorycznych napojów i przekąsek.
Aktywność fizyczna powinna być integralną częścią leczenia otyłości u nastolatków i dzieci. Należy je zachęcać do regularnej aktywności, w której jazda na rowerze, bieganie czy pływanie będa nie tylko okazją do zużycia kalorii, ale i do spędzenia czasu wspólnie z rodzicami. Jeśli chodzi o nastolatków, ćwiczenia siłowe czy ćwiczenia z masą własnego ciała mogą również przyczynić się do redukcji masy ciała i zwiększenia masy mięśniowej.
W niektórych przypadkach konieczne bywa też zastosowanie farmakoterapii lub chirurgiczne leczenie otyłości u dzieci i młodzieży. Decyzję o tej formie terapii zaleci lekarz na podstawie indywidualnej oceny stanu zdrowia małego pacjenta.
Zapobieganie otyłości u dzieci i nastolatków ma istotne znaczenie. Rodzice i opiekunowie odgrywają ważną rolę w kształtowaniu zdrowych nawyków żywieniowych i stylu życia u swoich dzieci już od najmłodszych lat. Poniżej kilka praktycznych wskazówek, które mogą pomóc w profilaktyce otyłości.
Wprowadź do diety dziecka zdrowe produkty, takie jak warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe i chude białka. Staraj się komponować posiłki, które będą atrakcyjne, np. Możesz ciekawie nazwać danie lub podać je w atrakcyjny sposób. Ogranicz natomiast spożycie wysokokalorycznych przekąsek, napojów oraz produktów wysokoprzetworzonych i typu fast food. Spróbuj razem z dzieckiem przygotowywać potrawy, które mogą przypominać ulubione przekąski, ale będą stworzone ze zdrowych składników.
Ogranicz czas spędzany przed ekranem. Zamiast tego organizuj wspólne aktywności fizyczne, takie jak spacery, jazda na rowerze czy zabawy na świeżym powietrzu. Poświęć dziecku czas i zorientuj się, co lubi robić. Próbujcie nowych rzeczy.
Ustal regularne godziny posiłków i zachęcaj swoje dziecko do jedzenia przy stole, bez rozpraszaczy w postaci smartfona czy komputera. Unikaj jedzenia przed telewizorem oraz podjadania między posiłkami.
Dowiedz się więcej na temat zdrowego stylu życia i podziel się tą wiedzą ze swoją pociechą. Bądź dla dziecka wzorem – pokaż, że również dbasz o swoje zdrowie i angażujesz się w aktywność fizyczną. Wspólnie wyznaczajcie sobie zdrowe wyzwania i cele. Razem podejmujcie świadome decyzje dotyczące żywienia i aktywności fizycznej.
Otyłość u dzieci i młodzieży to poważny problem zdrowotny, który wymaga kompleksowego podejścia. Zmiany w stylu życia, zbilansowana dieta i regularna aktywność fizyczna są bardzo ważne w leczeniu i zapobieganiu tej chorobie. Rodzice i opiekunowie mają ogromne znaczenie w kształtowaniu zdrowych nawyków u dzieci. Właściwa edukacja i wsparcie mogą pomóc w zapobieganiu otyłości i promowaniu zdrowego stylu życia już od najmłodszych lat.
