Jaki jest związek między utratą masy ciała a zdrowiem serca?

Otyłość jest złożoną i przewlekłą chorobą, która stanowi poważne wyzwanie dla osób, które z nią żyją. Ze względu na skomplikowaną naturę zagadnienia wiele osób uważa, że kontrola masy ciała jest wyzwaniem i zauważa w trakcie życia, że ich masa ciała zmienia się lub doświadcza tak zwanego „efektu jojo”. Celem tego artykułu jest omówienie różnych etapów utraty masy ciała oraz ich bezpośredniego wpływu na zdrowie serca.

Przyrost masy ciała może występować z różnych powodów i różnić w zależności od osoby, ale często czynniki ryzyka mogą obejmować genetykę, istotne zdarzenia życiowe, niektóre leki i zmiany w stylu życia.^2,3 Jeśli ostatnio próbowałeś/łaś zredukować masę ciała, czyli potocznie rzecz ujmując – „schudnąć”, ale bez sukcesu, może być ciężko znaleźć motywację do ponownego rozpoczęcia tego procesu. Chociaż na początku może się to wydawać trudne do osiągnięcia, utrzymanie zmian w stylu życia w dłuższej perspektywie ma kluczowe znaczenie, ponieważ nawet utrata kilku kilogramów może mieć znaczący i długotrwały wpływ na serce. ^4,5

Dlaczego utrzymanie prawidłowej masy ciała jest tak ważne dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego?

Dorośli z BMI powyżej 30 kg/m^{2 6} są klasyfikowani jako osoby żyjące z otyłością, co wiąże się z podwyższonym ryzykiem sercowo-naczyniowym i wyższym ryzykiem udaru mózgu lub chorób serca.⁷

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o związku między otyłością a chorobami serca, zapoznaj się z naszym poprzednim artykułem „Czy otyłość powoduje choroby serca i w jaki sposób możesz zmniejszyć ryzyko?”.

Jak rozpocząć redukcję masy ciała?

Jeśli martwisz się o wpływ swojej masy ciała na stan układu sercowo-naczyniowego, koniecznie porozmawiaj z lekarzem, który może wspólnie z Tobą opracować kompleksowe podejście do leczenia otyłości, dostosowane do Twoich potrzeb i wskazań medycznych. 

Nie istnieje jedna dieta ani program ćwiczeń odpowiedni dla każdego, a rozmowa z lekarzem znacznie zwiększa prawdopodobieństwo pomyślnej redukcji masy ciała.⁸

Utrata 5% masy ciała może już przynieść korzyści dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Wykazano, że ten poziom redukcji masy ciała po roku ma znaczący wpływ na serce i wiąże się ze obniżeniem ciśnienia krwi i cholesterolu.⁵

Dalsza utrata masy ciała

U osób z otyłością, stosujących leczenie zmierzające do redukcji masy ciała, takie jak farmakoterapia lub chirurgia bariatryczna, może dojść do większej utraty masy ciała na poziomie ponad 10%⁹, a w niektórych przypadkach nawet do 40% masy ciała w przypadku operacji bariatrycznej.¹⁰

Jeśli uda Ci się stracić ponad 10% masy ciała, możesz uzyskać jeszcze większe korzyści zdrowotne. 10-letnie badanie przeprowadzone w 2004 r. wykazało, że u osób z nadwagą lub otyłością, które zredukowały 10% masy ciała w pierwszym roku, prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu zmniejszyło się o 21%. Wartości te były niższe u osób, które zredukowały masę ciała o mniej niż 10%.⁵ Taka utrata masy ciała przynosi również korzyści w zakresie poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi wspomnianych wcześniej.⁵ 

Utrzymanie masy ciała po okresie jej redukcji

Chociaż utrata masy ciała jest bardzo dużym osiągnięciem, utrzymanie zredukowanej masy ciała jest również kluczowym krokiem dla zdrowia Twojego serca.

Badania wykazały, że nawet 80% osób, które znacznie zredukowały swoją masę ciała, odzyskuje ją prawie w całości w ciągu 2 do 5 lat.² Może to być spowodowane zmianami w stylu życia, ale również spowolnieniem metabolizmu organizmu po dowolnej formie diety i wejściu w „tryb postu”. Aby utrzymać wagę na stałym poziomie, należy nadal szukać wsparcia u specjalistów, którzy będą w stanie doradzić, jak najlepiej utrzymać masę ciała i zapewnić odpowiednie wsparcie.

Choć na początku może wydawać się to trudnym zadaniem, istnieje wiele zasobów i form wsparcia, które mogą pomóc Ci zredukować masę ciała, a wynikające z tego korzyści dla Twojego serca sprawiają, że leczenie choroby otyłościowej potencjalnie ratuje życie.

Źródła:

1. Sarwan G, Rehman A. 2022. Management of Weight Loss Plateau. StatePearls Publishing.
2. Hall K, Kahan S. Maintenance of Lost Weight and Long-Term Management of Obesity. Medical Clinics of North America, 2018 January; 102 (1). pp 183-197
3. Centers for Disease Control and Prevention. Causes of Obesity. 2022. Dostępne na stronie: https://www.cdc.gov/obesity/basics/causes.html. Data ostatniego dostępu: marzec 2023 r.
4. David C, Lau W, Wharton S. 2020. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines: The Science of Obesity. Dostępne na stronie: https://obesitycanada.ca/guidelines/science. Data ostatniego dostępu: kwiecień 2023 r.
5. Ryan D, Yockey S. 2017. Weight Loss and Improvement in Comorbidity: Differences at 5%, 10%, 15%, and Over. Current Obesity Reports, 2017 June; 6 (2). pp 187-194. 
6.  British Heart Foundation. Your Weight and Heart and Circulatory Conditions. Dostępne na stronie: https://www.bhf.org.uk/informationsupport/risk-factors/obesity. Data ostatniego dostępu: marzec 2023 r.
7. WHO. Global Atlas on Cardiovascular Disease Prevention and Control. 2011. Dostępne pod adresem: https://www.who.int/publications/i/item/9789241564373. Data ostatniego dostępu: kwiecień 2023 r.
8. Campbell-Scherer D, Walji S, Kemp A, Piccinini-Vallis H, Vallis TM. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines: Primary Care and Primary Healthcare in Obesity Management. Dostępne pod adresem: https://obesitycanada.ca/guidelines/primarycare. Data ostatniego dostępu: kwiecień 2023 r.
9. Pedersen SD, Manjoo P, Wharton S. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines: Pharmacotherapy for Obesity Management. Dostępne na stronie: https://obesitycanada.ca/guidelines/pharmacotherapy. Data ostatniego dostępu: kwiecień 2023 r.
10. Biertho L, Hong D, Gagner M. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines: Bariatric Surgery: Surgical Options and Outcomes. Dostępne na stronie: https://obesitycanada.ca/guidelines/surgeryoptions. Data ostatniego dostępu: kwiecień 2023 r.