Do jakich chorób prowadzi otyłość?
Otyłość to powszechny problem zdrowotny, który dotyczy coraz większej liczby osób na całym świecie. Jest stanem, w którym organizm gromadzi nadmierną ilość tkanki tłuszczowej, co może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dowiedz się, jakie choroby są związane z otyłością i jak można im zapobiec.
Czym jest otyłość?
Otyłość jest definiowana jako nadmierna ilość tkanki tłuszczowej w organizmie. To stan, w którym wskaźnik masy ciała (BMI, ang. Body Mass Index) przekracza lub jest równe 30 kg/m2. BMI jest obliczane na podstawie stosunku masy ciała do wzrostu i stanowi powszechnie używany wskaźnik oceny nadwagi i otyłości.
Stopnie otyłości
Otyłość można podzielić na różne stopnie w zależności od wartości BMI.
- Otyłość I stopnia: BMI od 30 do 34,9.
- Otyłość II stopnia: BMI od 35 do 39,9.
- Otyłość III stopnia (tzw. otyłość olbrzymia): BMI powyżej 40.
W przypadku osób z otyłością istnieje znacznie większe ryzyko rozwoju poważnych chorób związanych z otyłością.
Sprawdź: Kalkulator BMI – wskaźnik prawidłowej wagi
Choroby związane z otyłością
Otyłość jest czynnikiem ryzyka wystąpienia wielu różnych chorób. Poniżej przedstawiamy najważniejsze związane z nią schorzenia.
Choroby sercowo-naczyniowe
Otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Nadmiar tkanki tłuszczowej może prowadzić do wzrostu poziomu cholesterolu we krwi, nadciśnienia tętniczego, a także miażdżycy. To z kolei może zwiększać ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej, zawału lub niewydolności serca oraz udaru mózgu. Regularne monitorowanie ciśnienia tętniczego i poziomu cholesterolu oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała lub jej redukcja może pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia tych schorzeń.
Cukrzyca typu 2
Otyłość jest silnie związana z rozwojem cukrzycy typu 2. Nadmiar tkanki tłuszczowej sprzyja rozwojowi insulinooporności i prowadzi do podwyższonego stężenia glukozy we krwi. Nieleczona lub niewłaściwie kontrolowana cukrzyca może skutkować poważnymi powikłaniami, takimi jak choroba nerek, problemy z układem sercowo-naczyniowym lub nerwowym. Kontrola masy ciała i zbilansowana dieta są bardzo ważne w prewencji i zarządzaniu cukrzycą typu 2.
Choroby układu oddechowego
Choroba otyłościowa wpływa na funkcjonowanie układu oddechowego. Nadmiar tkanki tłuszczowej wokół szyi może utrudniać oddychanie i prowadzić do wystąpienia bezdechu sennego. To stan, w którym cierpiąca na niego osoba podczas snu przerywa oddychanie na krótki czas. Może prowadzić to do przewlekłego zmęczenia, nadciśnienia tętniczego i zaburzeń emocjonalnych, w tym depresji.
Choroby układu pokarmowego
Otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia różnych schorzeń układu pokarmowego, takich jak choroba refluksowa przełyku czy kamica żółciowa. Może zwiększać też ryzyko cięższego przebiegu niektórych chorób (np. ostrego zapalenia trzustki) oraz wystąpienia raka jelita grubego. Zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna i utrzymanie prawidłowej masy ciała lub jej redukcja mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia tych schorzeń.
Choroby układu mięśniowo-szkieletowego
Otyłość powoduje nadmierne obciążenie stawów i może prowadzić do różnych schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego, takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów. Nadmierna masa ciała może skutkować przeciążeniem i uszkodzeniem stawów, a w efekcie bólem i ograniczeniem ich ruchomości. Dążenie do osiągnięcia prawidłowej masy ciała i regularnie wykonywane ćwiczenia dostosowane do własnych możliwości mogą pomóc w zmniejszeniu obciążenia stawów i ryzyka wystąpienia tych chorób.
Pytania do lekarza dotyczące otyłości
Masz nadwagę lub chorobę otyłościową? Najlepiej skonsultuj się ze specjalistą. Nie wiesz, jakie pytania o otyłość warto zadać lekarzowi? Podczas konsultacji możesz uzyskać informacje dotyczące procesu rehabilitacji masy ciała i tego, jak poprawić swoje wyniki badań i samopoczucie. Poznasz też odpowiedzi na takie pytania jak m.in.:
- Jaką masę ciała należy osiągnąć w Twoim przypadku?
- Jakie badania warto wykonać w celu oceny ryzyka wystąpienia chorób związanych z otyłością?
- Jakie są najskuteczniejsze metody leczenia otyłości?
- Czy powinnam/powinienem skonsultować się z dietetykiem, aby opracować plan żywieniowy?
- Jakie są najważniejsze zmiany w stylu życia i nawykach, które powinno się wprowadzić, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań związanych z otyłością?
- Czy warto skonsultować się z innymi specjalistami, takimi jak fizjoterapeuta czy psycholog, w ramach kompleksowej opieki zdrowotnej?
Kompleksowe leczenie otyłości i zapobieganie jej rozwojowi
Terapia otyłości powinna obejmować zmianę stylu życia, taką jak zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna i utrzymanie prawidłowej masy ciała lub jej redukcję. W niektórych przypadkach może być również konieczne leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne. Należy przede wszystkim skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia najlepszego planu leczenia.
Aby zapobiec rozwojowi choroby otyłościowej, ważne jest wprowadzenie zdrowszych nawyków związanych z odżywianiem i stylem życia.
- Unikaj przetworzonej żywności i wysokokalorycznych napojów. Zamiast tego postaraj się wprowadzić do swojego planu żywieniowego więcej warzyw, owoców, chudego mięsa i pełnoziarnistych produktów zbożowych.
- Spróbuj wdrożyć regularną aktywność fizyczną, taką jak chodzenie, bieganie, pływanie czy jazda na rowerze. Te aktywności mogą pomóc w spaleniu kalorii i utrzymaniu prawidłowej masy ciała lub jej redukcji.
- Jedz posiłki o regularnych porach, unikaj podjadania między nimi i kontroluj wielkość porcji.
- Kontroluj masę ciała i monitoruj postępy związane z redukcją masy ciała w porozumieniu ze swoim lekarzem prowadzącym. Otyłość może prowadzić do rozwoju wielu poważnych chorób. Właściwa diagnoza, leczenie i zmiana stylu życia mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia tych schorzeń. Pamiętaj, że konsultowanie się z lekarzem i prowadzenie zdrowego stylu życia są kluczowe dla zachowania dobrostanu i uniknięcia powikłań związanych z chorobą otyłościową.
Źródła
- A. Mamcarz, L. Ostrowska, P. Bogdański, Otyłość i jej powikłania, Praktyczne zalecenia diagnostyczne i terapeutyczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
- R. Wójcik, Cukrzyca jako choroba społeczna i cywilizacyjna. W: Szewczyk A., Pielęgniarstwo diabetologiczne. PZWL, Warszawa 2019
- http://www.e-histopatologia.pl/choroby-cywilizacyjne/choroby-cywilizacyjne [dostęp: 16.05.2024]