Choroby sercowo-naczyniowe

Otyłość to poważny czynnik ryzyka dla zdrowia serca i układu krążenia. Zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia nadciśnienia, zawału serca czy udaru mózgu. Dowiedz się, jak otyłość wpływa na serce, jakie kroki podjąć, by zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, oraz jak skutecznie dbać o zdrowie układu krążenia1 .
Choroby sercowo-naczyniowe

Otyłość a
choroby sercowo-naczyniowe

Choroba otyłościowa istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu. Ponad 80% osób, które doświadczyły tych incydentów, miało nadwagę lub otyłość2. Nadmiar tkanki tłuszczowej może prowadzić do stanów  zapalnych w naczyniach krwionośnych, co może skutkować zawałem serca. Dodatkowo, sztywność tętnic zwiększa ryzyko powstawania zakrzepów, które mogą  przemieszczać się do mózgu, powodując udar. Procesy te są związane z miażdżycą, czyli  odkładaniem się blaszek miażdżycowych w tętnicach.

Czynniki takie jak podwyższone stężęnie glukozy i cholesterolu we krwi oraz wysokie ciśnienie krwi, często towarzyszące otyłości, mogą dodatkowo zwiększać ryzyko wystąpienia miażdżycy. Co istotne, połowa osób po przebytym zawale serca lub udarze mózgu doświadcza kolejnego takiego incydentu w ciągu swojego życia. Jednak dzięki wczesnemu rozpoznaniu i zarządzaniu czynnikami ryzyka można zapobiec aż 80% zgonów  spowodowanych tymi zdarzeniami3.

Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych 

Aby zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, zaleca się:

Monitorowanie ciśnienia krwi, poziomu cholesterolu i glukozy oraz regularne  konsultacje z lekarzem. 

Dążenie do osiągnięcia lub utrzymanie prawidłowej masy ciała poprzez zdrową dietę i  regularną aktywność fizyczną. 

Zwiększenie aktywności fizycznej, wybierając formy ruchu dostosowane do indywidualnych możliwości. 

Rzucenie palenia i ograniczenie lub zaprzestanie spożycia alkoholu. 

Redukcja masy ciała przynosi liczne korzyści zdrowotne, które zależą od stopnia jej redukcji. Nawet niewielka redukcja masy ciała do 5% może prowadzić do obniżenia nadciśnienia tętniczego oraz zmniejszenia hiperglikemii. Gdy redukcja wynosi 5-10%, można dodatkowo zapobiegać cukrzycy typu 2, poprawić funkcję wątroby, złagodzić objawy zespołu policystycznych jajników (PCOS) oraz zredukować dyslipidemię. Większa redukcja, na poziomie 10-15%, może spowodować poprawę zdrowia serca, zmniejszenie bezdechu sennego, redukcję nietrzymania moczu oraz łagodzenie objawów choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych. Największe korzyści zdrowotne można osiągnąć przy redukcji masy ciała przekraczającej 15%, co może prowadzić do remisji cukrzycy typu 2 oraz zmniejszenia śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych4, 5, 6, 7, 8.

Każdy stopień redukcji masy ciała przyczynia się do ogólnej poprawy stanu zdrowia, wpływając korzystnie na różne aspekty zdrowotne. Długoterminowe utrzymanie zredukowanej masy ciała wymaga stałego wsparcia lekarza oraz kontynuacji zdrowych nawyków żywieniowych i regularnej aktywności fizycznej. Otyłość to przewlekła choroba, którą należy traktować jak maraton, a nie sprint.

Otyłość a nadciśnienie 

Nadciśnienie tętnicze to stan, w którym ciśnienie krwi w tętnicach jest podwyższone, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca czy udar mózgu.

Jednym z kluczowych czynników ryzyka rozwoju nadciśnienia jest otyłość, ponieważ nadmierna masa ciała może powodować:

  • pobudzenie współczulnego układu nerwowego, co zwiększa częstość akcji serca i  skurcz naczyń krwionośnych, podnosząc ciśnienie krwi.
  • zmiany hormonalne, takie jak zwiększone wydzielanie leptyny, wpływające na  regulację ciśnienia.
  • obciążenie nerek, prowadzące do retencji sodu i wody, co zwiększa objętość krwi i ciśnienie.
  • stany zapalne, które mogą uszkadzać naczynia krwionośne i sprzyjać nadciśnieniu.

Regularne monitorowanie ciśnienia krwi jest kluczowe, zwłaszcza dla osób z nadwagą lub otyłością, ponieważ nadciśnienie często przebiega bezobjawowo. Wczesne jego wykrycie pozwala na podjęcie działań profilaktycznych.

Jeżeli chcesz omówić swoje obawy, zidentyfikować potencjalne przyczyny oraz uzyskać skierowanie na szczegółowe badania, umów wizytę u lekarza pierwszego kontaktu.

Na naszej stronie znajdziesz lekarzy, z którymi możesz porozmawiać o otyłości. Wejdź na podstronę i wyszukaj ośrodek w Twojej okolicy.

Znajdź lekarza

Powiązane artykuły

Klip: Słuchaj serca. Lecz otyłość.

Źródła

  1. Koskinas KC, Van Craenenbroeck EM, Antoniades C, Blüher M, Gorter TM, Hanssen H, Marx N, McDonagh TA, Mingrone G, Rosengren A, Prescott EB. Obesity and cardiovascular disease: an ESC clinical consensus statement. Eur J Prev Cardiol. 2025 Feb 18;32(3):184-220. doi: 10.1093/eurjpc/zwae279. Erratum in: Eur J Prev Cardiol. 2024 Dec 24:zwae398. doi: 10.1093/eurjpc/zwae398. PMID: 39210708. dostęp z dnia 18.02.2025 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39210708/
  2. Otyłość i jej powikłania. Praktyczne zalecenia diagnostyczne i terapeutyczne (Tom  1), prof. L. Ostrowska, prof. P. Bogdański, prof. A. Mamcarz, s. 167.
  3. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Transkrypcja telekonferencji  VitalSigns: Preventing 1 Million Heart Attacks and Strokes. 2018. Dostępne pod  adresem: https://archive.cdc.gov/#/details?url=https://www.cdc.gov/media/releases/2018/t0906 -vital-signs-preventing-heart-attacks-strokes.html. Data ostatniego dostępu: wrzesień  2022 r.
  4. Garvey WT i wsp. Endocr Pract 2016;22(Suppl. 3):1-203;
  5. Look AHEAD Research Group. Lancet Diabetes Endocrinol 2016;4:913-21; Lean ME et al.
  6. Lancet 2018;391:541-51;
  7. Benraoune F i Litwin SE. Curr Opin Cardiol 2011;26:555-61;
  8. Sundström J i wsp. Circulation 2017;135:1577-85.
    • Otyłość i jej powikłania. Praktyczne zalecenia diagnostyczne i terapeutyczne (Tom  1), prof. L. Ostrowska, prof. P. Bogdański, prof. A. Mamcarz, s. 167.
    • Arnett D, Blumenthal R, Albert M et al. 2019 ACC/AHA Guideline on the Primary  Prevention of Cardiovascular Disease: A Report of the American College of  Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines.  Circulation. 2019; 140:e596–e646.
    • Ryan D, Yockey S. 2017. Weight Loss and Improvement in Comorbidity: Differences  at 5%, 10%, 15%, and Over. Current Obesity Reports, 2017 June; 6 (2). pp 187-194. 5. World Obesity.
    • World Obesity Atlas 2022. Dostępne pod adresem:  https://www.worldobesity.org/resources/resource-library/world-obesity-atlas-2022.  Data ostatniego dostępu: wrzesień 2022 r.