Światowy Dzień Otyłości 2025 – globalne wyzwania i potrzeba działań
4 marca, z okazji Światowego Dnia Otyłości zwracamy uwagę na otyłość jako złożoną chorobę przewlekłą oraz skupiam...
Aktualności
3 mar 2025
Sugerowane
Sugerowane
Aktualności
Jaka jest rola psychologa w leczeniu otyłości?
Otyłość to problem zdrowotny, który wymaga holistycznego podejścia. Chociaż leczenie tej choroby opiera się głównie na zmianie nawyków żywieniowych i zwiększeniu aktywności fizycznej, coraz większą rolę odgrywa również wsparcie psychologiczne. Psycholog stanowi istotny element interdyscyplinarnego zespołu terapeutycznego, pomagającego pacjentom w kompleksowy sposób mierzyć się z chorobą otyłościową.
Otyłość to nie tylko problem medyczny, lecz również psychospołeczny. Jej przyczyny i konsekwencje mogą dotyczyć sfery somatycznej, psychicznej oraz interpersonalnej. Dlatego też leczenie choroby otyłościowej wymaga holistycznego podejścia, uwzględniającego wszystkie aspekty funkcjonowania człowieka.
Na poziomie biologicznym otyłość charakteryzuje się nadmiernym gromadzeniem tkanki tłuszczowej w organizmie, prowadzącym do szeregu powikłań zdrowotnych. Wśród nich można wymienić choroby układu krążenia, cukrzycę typu 2, problemy stawowo-kostne czy też niektóre nowotwory. Leczenie otyłości w tym wymiarze koncentruje się przede wszystkim na zmianie nawyków żywieniowych i zwiększeniu aktywności fizycznej. Każda terapia otyłości powinna być dobrana indywidualnie przez lekarza.
Sprawdź, czy lekarze zajmujący się leczeniem otyłości przyjmują w Twojej okolicy.
Otyłość niesie ze sobą poważne konsekwencje psychologiczne. Pacjenci mierzący się z nadmierną masą ciała często doświadczają negatywnego obrazu własnej osoby, niskiego poczucia własnej wartości, trudności w relacjach interpersonalnych oraz różnego rodzaju zaburzeń emocjonalnych, takich jak depresja, lęk czy zaburzenia odżywiania. Dlatego też, aby kompleksowo podejść do problemu otyłości, niezbędne jest zaangażowanie specjalistów z zakresu psychologii.
Otyłość jest problemem społecznym. Nadmierna masa ciała często wiąże się z doświadczaniem stygmatyzacji, uprzedzeń i dyskryminacji. Osoby otyłe mogą mieć trudności w funkcjonowaniu zawodowym, a także w budowaniu satysfakcjonujących relacji interpersonalnych. Dlatego tak ważne jest, aby w procesie leczenia otyłości uwzględnić również aspekt społeczny, kontekst, w jakim funkcjonuje pacjent.
Psycholog odgrywa ważną rolę w kompleksowym podejściu do leczenia otyłości. Jego zadaniem jest nie tylko diagnozowanie zaburzeń psychicznych towarzyszących chorobie otyłościowej, lecz także wspieranie pacjenta na każdym etapie terapii. Jeśli psycholog uzna to za wskazane, zaleci również konsultację z lekarzem psychiatrą.
Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie dogłębnej diagnozy psychologicznej. Obejmuje ona ocenę cech osobowości, postaw, funkcjonowania poznawczego, emocjonalnego i społecznego. Pozwala to zidentyfikować czynniki psychologiczne, które mogły przyczynić się do rozwoju otyłości, a także określić indywidualne potrzeby i zasoby pacjenta.
Na podstawie diagnozy psycholog jest w stanie udzielić pacjentowi różnego rodzaju pomocy psychologicznej. Może to być m.in. motywowanie do podjęcia i kontynuowania leczenia, wspieranie w radzeniu sobie ze stresem i negatywnymi emocjami, edukowanie na temat mechanizmów psychologicznych związanych z otyłością oraz wskazywanie alternatywnych sposobów radzenia sobie z trudnościami.
W przypadku gdy u pacjenta zdiagnozowane zostają poważniejsze zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia odżywiania czy uzależnienie, psycholog może skierować go na psychoterapię. Terapia psychologiczna pozwala na głębszą pracę nad źródłami problemów, zmianę dysfunkcyjnych przekonań i zachowań oraz wypracowanie nowych adaptacyjnych sposobów funkcjonowania.
Psycholog nie tylko pracuje bezpośrednio z pacjentem, lecz również współpracuje z pozostałymi specjalistami zaangażowanymi w leczenie otyłości, takimi jak lekarze, dietetycy czy fizjoterapeuci. Dzięki temu może on lepiej zrozumieć indywidualną sytuację osoby z chorobą otyłościową, a także pomóc w wypracowaniu efektywnej strategii terapeutycznej.
Psychoterapia otyłości jest istotna w kompleksowym podejściu do leczenia tej choroby. Istnieje wiele różnych nurtów psychoterapeutycznych, które mogą być wykorzystywane w pracy z pacjentami mierzącymi się z nadmierną masą ciała.
Jednym z najczęściej stosowanych podejść jest terapia poznawczo-behawioralna. Jej cel stanowi zmiana dysfunkcyjnych przekonań i zachowań pacjenta, które mogły przyczynić się do rozwoju otyłości. Terapeuta pomaga pacjentowi zidentyfikować i zmodyfikować negatywne myśli oraz wypracować nowe, bardziej adaptacyjne wzorce zachowań.
Terapia psychodynamiczna koncentruje się na odkrywaniu nieświadomych konfliktów wewnętrznych i wczesnych doświadczeń, które mogły mieć wpływ na rozwój otyłości. Terapeuta pomaga pacjentowi zrozumieć, w jaki sposób jego przeszłe doświadczenia kształtują obecne problemy.
W terapii systemowej pacjent postrzegany jest jako część większego systemu rodzinnego. Terapeuta pracuje nie tylko z nim, lecz także z jego bliskimi, aby zidentyfikować i zmienić wzorce relacji, które mogły przyczyniać się do rozwoju otyłości.
Istnieją również terapie krótkoterminowe, takie jak terapia ericksonowska, Gestalt czy terapia skoncentrowana na rozwiązaniach. Ich celem jest szybkie wypracowanie efektywnych strategii mierzenia się z otyłością, z wykorzystaniem zasobów i potencjału samego pacjenta.
Praca psychologa w leczeniu otyłości przebiega etapowo i jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb i możliwości pacjenta.
Pierwszym krokiem jest motywowanie pacjenta do podjęcia leczenia i wprowadzenia trwałych zmian w stylu życia. Psycholog pomaga zrozumieć znaczenie i korzyści wynikające z redukcji masy ciała, a także wzmacnia u osoby z otyłością wiarę we własne możliwości.
Psycholog skupia się na kształtowaniu u pacjenta nowych umiejętności, takich jak radzenie sobie ze stresem, asertywność, efektywna komunikacja czy konstruktywne wyrażanie emocji. Dzięki temu osoba z nadmierną masą ciała uczy się, jak wprowadzić trwałe zmiany. Zyskuje narzędzia do radzenia sobie z trudnościami, które mogły wcześniej prowadzić do nieadaptacyjnych zachowań żywieniowych.
Ważnym elementem pracy psychologa jest modyfikacja dysfunkcyjnych przekonań i wyobrażeń pacjenta na temat własnego ciała, jedzenia, tzw. odchudzania czy własnych możliwości. Zmiana tych schematów poznawczych umożliwia pacjentowi podjęcie skuteczniejszych działań w kierunku redukcji masy ciała.
Może Cię zainteresować: Radzenie sobie z hejtem
Ponadto psycholog pomaga pacjentowi w utrzymaniu osiągniętych efektów leczenia. Wspiera w radzeniu sobie z ewentualnymi niepowodzeniami, wzmacnia poczucie własnej skuteczności oraz uczy konstruktywnego nagradzania siebie za postępy.
Otyłość to złożony problem, wymagający holistycznego podejścia terapeutycznego. Psycholog pełni ważną funkcję w kompleksowym leczeniu choroby otyłościowej, pomaga pacjentom radzić sobie z tym zaburzeniem. Poprzez diagnozę, pomoc psychologiczną i psychoterapię wspiera osobę z nadmierną masą ciała na każdym etapie leczenia, przyczyniając się do osiągania lepszych i trwalszych rezultatów.
