Czy otyłość może powodować choroby serca i w jaki sposób można zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia?

Być może już wiesz, że sprawdzanie ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu może być dobrym sposobem kontroli Twojego stanu zdrowia. Ale czy zdajesz sobie sprawę, że życie z otyłością może faktycznie zwiększać ryzyko wystąpienia chorób serca? W tym artykule wyjaśniamy związek między otyłością a chorobami serca i opisujemy, w jaki sposób osoby z nadmierną masą ciała mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby.

Czym są choroby sercowo-naczyniowe (ang. Cardiovascular Disease)? 

Choroby sercowo-naczyniowe to zbiorczy termin opisujący problemy zdrowotne, które wpływają na  serce lub układ krążenia.¹ Obejmują one stany, w których dochodzi do zwężenia lub zablokowania  naczyń krwionośnych, takie jak zawał serca i udar mózgu.² 

Liczba przypadków chorób sercowo-naczyniowych rośnie

Liczba osób cierpiących na te schorzenia niemal podwoiła się w latach 1990–2019³ i jest główną  przyczyną zgonów i niepełnosprawności na całym świecie. Udowodniono związek między otyłością  a chorobami sercowo-naczyniowymi. Mówiąc prościej, otyłość może powodować choroby serca.³ 

W jaki sposób otyłość jest powiązana z chorobami sercowo-naczyniowymi? 

Być może już wiesz, że otyłość może prowadzić do rozwoju wysokiego poziomu cukru (glukozy) i  cholesterolu we krwi i podwyższenia ciśnienia krwi. ^3,4 Jednak, być może, nie zdajesz sobie sprawy,  że wszystkie te czynniki są istotnymi elementami ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych – jeśli nie będą leczone, mogą potencjalnie powodować choroby serca.⁴ Dlaczego? Istnieją dwa  główne powody. Po pierwsze, zbyt wysoki poziom tkanki tłuszczowej w organizmie (otyłość) może  powodować szeroki zakres nieprawidłowości sercowo-naczyniowych, takich jak zwiększona częstość  akcji serca⁴ i zwiększone ciśnienie w tętnicach serca.¹ Te nieprawidłowości mogą zwiększać ryzyko  wystąpienia zdarzenia sercowo-naczyniowego.⁴ 

Drugim czynnikiem jest stwardnienie tętnic (czyli miażdżyca) spowodowane gromadzeniem się  blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych^NHS. Ogranicza to przepływ krwi i zwiększa  ryzyko powstania zakrzepów oraz udaru mózgu (w którym dopływ krwi do części mózgu zostaje  zatrzymany).¹ 

W rzeczywistości osoby z nadwagą lub otyłością są bardziej narażone na choroby sercowo naczyniowe.^1,4 Dobrą wiadomością jest, że większość osób może zmniejszyć to ryzyko,  wprowadzając zmiany w swoim stylu życia.¹ 

Jak możesz zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych? 

Wprowadzenie stosunkowo małych zmian może pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób  sercowo-naczyniowych. Być może już dokonujesz niektórych z tych wyborów.¹ 

• Wiele osób rozumie znaczenie monitorowania ciśnienia krwi, cholesterolu i poziomu cukru we  krwi (pomiar glukozy we krwi). Lekarz, pielęgniarka lub farmaceuta mogą zalecić Ci udanie się na  badania laboratoryjne, które należy regularne powtarzać. Jeżeli Twoje wyniki przekroczą normy  laboratoryjne, lekarz może zaproponować Ci wprowadzenie zmian w stylu życia lub przyjmowanie odpowiednich leków. 
• Równie ważne jest, aby starać się utrzymać masę ciała w prawidłowym zakresie dla Twojego  wieku, wzrostu i proporcji ciała. Nawet niewielkie zmniejszenie masy ciała może mieć pozytywny  wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. 
• Należy również dążyć do zwiększenia poziomu aktywności fizycznej. Znajdź coś, co Ci się  podoba – intensywne spacery, taniec lub jazda na rowerze – w intensywności dostosowanej do  Twoich możliwości. Pamiętaj, że wielkie zmiany zaczynają się od małych kroków! 
• Rzucenie palenia jest również jednym ze zdrowych wyborów dla każdego, podobnie jak  ograniczenie lub zrezygnowanie ze spożycia alkoholu. Im szybciej zaczniesz wprowadzać  zmiany, tym lepiej. Pierwszym krokiem jest rozmowa z lekarzem o kompleksowym podejściu do  leczenia otyłości.  

Jak najlepiej przygotować się do wizyty u lekarza? 

• Sporządź listę wszelkich pytań i rób notatki podczas wizyty. Rozważ zabranie ze sobą przyjaciela  lub członka rodziny w celu uzyskania wsparcia. 
• Powiedz, że wiesz o związku między otyłością a chorobą serca i obawiasz się, że możesz być w  grupie ryzyka. Zapytaj, jakie konkretne kroki możesz podjąć, aby zmniejszyć to ryzyko. 
• Jeśli masz trudności z kontrolowaniem masy ciała, wyjaśnij, że potrzebujesz wsparcia. 
• Bądź szczery, szczera Nie ma sensu udawać, że wszystko jest w porządku, jeśli trudno Ci sobie  z tym poradzić. 
• Jeśli czegoś nie rozumiesz, powiedz to! Ważne jest, aby dokładnie wiedzieć, co należy robić. 

Czego możesz oczekiwać od swojego lekarza? 

W zależności od indywidualnych okoliczności lekarz może omówić szereg różnych strategii.  Zalicza się do nich: 

• Regularne monitorowanie poziomu cholesterolu, ciśnienia krwi i glukozy we krwi. Upewnij się, że  rozumiesz, co oznaczają wyniki tych badań.  
• Omówienie czynników związanych ze stylem życia, takich jak zwiększenie aktywności fizycznej,  rzucenie palenia i ograniczenie lub wyeliminowanie spożycia alkoholu. 
• Przegląd nawyków żywieniowych i uzgodnienie planu zdrowszego odżywiania, lekarz może  zalecić konsultację z dietetykiem. 
• Identyfikowanie i radzenie sobie z zachowaniami, które uniemożliwiają kontrolowanie masy ciała,  tu przydatna może być pomoc terapeuty lub psychologa, u którego możesz otrzymać wsparcie  psychologiczne. 
• Omówienie leków obniżających masę ciała, jeśli jest to wskazane. 
• Omówienie wskazań do chirurgii bariatrycznej, jeśli dotyczy.  

Pomoc jest w zasięgu ręki 

Nie musisz samodzielnie stawić temu czoła. Poszukaj lekarza w Twojej okolicy, skorzystaj z wyszukiwarki na naszej stronie. 

Zapoznaj się z innymi artykułami na tej stronie internetowej, z których wiele zawiera informacje na  temat sposobów dbania o Twoje zdrowie.  

Jest bardziej prawdopodobne, że uda Ci się kontrolować masę ciała, jeśli znajdziesz lekarza  specjalizującego się w opiece nad osobami z nadwagą lub otyłością.  

* poziom cukru = stężenie glikemii 

Źródła: 

1. NHS (2022). Cardiovascular Disease. Dostępne pod adresem: https://www.nhs.uk/conditions/cardiovascular-disease/. Data ostatniego dostępu: luty 2023 r. 
2. WHO (2021) Cardiovascular diseases (CVDs). Dostępne pod adresem: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds). Data  ostatniego dostępu: Luty 2023 r. 
3. Global Burden of Cardiovascular Diseases and Risk Factors, 1990–2019. J Am Coll Cardiol.  2020 Dec.76(25)2982–3021. Doi: 10.1016/j.jacc.2020.11.010 
4. Lindh M, Banefelt J, Fox K, et al. Cardiovascular event rates in a high atherosclerotic  cardiovascular disease risk population: estimates from Swedish population-based register  data. Eur Heart J Qual Care Clin Outcomes. 2019;1;5(3):225–232